تقویت عزت نفس کودکان
تقویت عزت نفس کودکان در رشد کودکان بسیار مهم است و والدین دوست دارند فرزندانشان عزت نفس بالایی داشته باشند. بسیاری از متخصصان معتقدند که کمبود عزت نفس ریشه بسیاری از مشکلات جامعه است وتاکید می کنند والدین و بزرگسالانی که برای کودکان مهم هستند، نقش مهمی در ایجاد عزت نفس سالم آنها دارند.
برای مشاوره با روانشناسان متخصص ما در امور مختلف مربوط به کودکان با ما تماس بگیرید.
عزت نفس چیست؟
زمانی که والدین و مربیان کودکان در مورد تقویت عزت نفس کودکان صحبت می کنند، منظورشان این است که کودکان باید “احساسات خوبی” نسبت به خود داشته باشند. عزت نفس کودکان به میزان مقبولیت و ارزشی که بزرگسالان و همسالانی که برایشان مهم هستند برای آنها قائل می شوند بستگی دارد.
کودکانی که از عزت نفس سالم برخوردارند، احساس می کنند که بزرگسالان مهم زندگی آنها را می پذیرند و به آنها اهمیت می دهند. مثلا اگر اتفاقی برایشان رخ دهد ناراحت می شوند و اگر از هم دور شوند دلتنگ خواهند شد. کودکانی که عزت نفس پایین دارند احساس می کنند بزرگترها و همسالان مهم آنها را نمی پذیرند.
تقویت عزت نفس کودکان در سال‌های اول زندگی، به این موضوع بستگی دارد که چقدر دارای ویژگی هایی است که برای بزرگسالان ارزشمند است. به عنوان مثال، در خانواده و جامعه ای که توانایی های ورزشی دارای ارزش زیادی هستند، کودکانی که درفعالیت های ورزشی و توانایی جسمانی بهتر هستند از عزت نفس بیشتری برخوردارند و کودکان ضعیف تر عزت نفس پایین تری دارند. علاوه بر خانواده و جامعه، فرهنگ و قومیت نیز بر تقویت عزت نفس کودکان اثر گذار است. مثلا در جامعه ایرانی پسرها بیشتر از دخترها در فعالیت های خود مورد تشویق قرار می گیرند و تعصب و تبعیض از عوامل تاثیر گذار بر عزت نفس است.
خانواده‌ها، جوامع، و گروه‌های قومی و فرهنگی در معیارهایی که عزت نفس بر آن استوار است، متفاوت هستند.
مطالب پیشنهادی : روانشناس و مشاور خانواده، بهترین روانشناس نوجوان در تهران
راهکارهای تقویت عزت نفس در کودکان :
1.ارتباط عمیق والدین و بزرگسالان مسئول با کودک درسال های اول زندگی:
وقتی بزرگسالان به راحتی به گریه ها و لبخندهای کودک پاسخ می دهند، نوزادان دوست داشته شدن و ارزشمندی را حس و پذیرفته شدن را تجربه می کنند. در واقع نوزاد یاد می گیرد برای برآورده شدن نیازهای اولیه اش به مراقبین خود اعتماد کند و به تدریج احساس ارزشمندی و مقبولیت کند
- ارتباط کودک با گروه همسالان :
احساس تعلق کودکان به یک گروه و توانایی عملکرد مناسب با تقویت عزت نفس کودکان
مرتبط است. مثلا کودک در گروه همسالان یاد می گیرد تکانه های خود را کنترل کند و قوانین خانواده و جامعه را تا حدودی رعایت کند.
نکته مهم:دقت کنید که درابراز احساسات گفته شده زیاده روی نکنید زیرا ستایش بیش ازحد و بی مورد نتیجه عکس خواهد داد.
- ایجاد روابط سالم با همسالان با کمک مربیان و معلمان:
باعث ایجاد پیوندهای قوی در مدرسه و محله و درک تفاوت های خانه و مدرسه می شود.
4.شفاف سازی ارزش های خانواده برای کودک با حفظ ارتباط امن و دوستانه:
با این روش به فرزند خود کمک کنید تا بدون ترس و نگرانی در مورد تجربیات خارج از خانه صحبت کند.
نکته مهم: کودکان یکباره عزت نفس کسب نمی کنند و همیشه احساس خوبی نسبت به خود ندارند و این کاملا طبیعی ست. کودک ممکن است در خانه احساس عزت نفس و پذیرفته شدن کند اما در خارج از خانه این احساس را نداشته باشد. به مرور زمان و ارتباط با جمع همسالان برای پذیرفته شدن مهارت های جدیدی یاد می گیرد. ممکن است علامند به مطالعه فوق تخصص روانشناس کودک در تهران باشید.
- به فرزندتان اطمینان بدهید که در هر شرایطی او را می پذیرید و از او حمایت می کنید:
هنگامی که بزرگسالان به احساس کودک پاسخ می دهند، احساس ارزشمندی کودک بیشتر می شود. توجه داشته باشید با جدیت به علایق کودکتان پاسخ مثبت دهید. مثلا اگر به فعالیتی که شما انجام می دهید علاقه نشان داد او را در آن فعالیت بگنجانید یا اگر به حیوان یا موضوعی علاقه مند شد به او کمک کنید در مورد آن اطلاعات بیشتری به دست بیاورد.
6.اگر کودک به موضوعاتی صرفا جهت تملق و دریافت توجه علاقه نشان می دهد، توجهش را منحرف کنید:
کودکان از وظایف و فعالیت‌هایی که چالش واقعی را ارائه می‌کنند بیشتر از فعالیت های بیهوده و صرفا سرگرم کننده لذت می برند. مثلا درگیر شدن در کارهای خانه یا اطراف خانه. مثل تهیه غذا، تمیز کاری، مرتب کردن خانه که توانایی های آنها را افزایش می دهد و احساس مفید بودن می کنند.
7. دریافت احترام از طرف والدین و بزرگسالان
ارزش دادن به کودکان یعنی رفتار محترمانه با آنها، پرسیدن نظراتشان و جدی گرفتن آنها و دادن بازخورد معنا دار و واقعی.
8. کمک به کودک در کنار آمدن با مشکلات، شکست ها به جای تاکید بر موفقیت ها و پیروزی های مداوم:
در طول زمان های ناامیدی یا بحران، اعتماد به نفس ضعیف فرزندتان زمانی تقویت می شود که به کودک اجازه دهید بداند عشق و حمایت شما بدون تغییر باقی می ماند. وقتی بحران از بین رفت، می توانید به فرزندتان کمک کنید
در مورد اشتباهاتش فکر کند و در بحران های بعدی از تجربه و دانش به دست آمده استفاده کند.
نکته مهم: مشکلات و بحران های زندگی را انکار نکنید. بگذارید کودک بیاموزد که زندگی فراز و نشیب های خود را دارد. البته اورا در حد توان و سنش با مشکلات روبه رو کنید.
نتیجه
والدین می توانند با احترام به فرزندان نقش مهمی در تقویت عزت نفس کودکان داشته باشند.
دیدگاه ها و نظرات آنها به طور جدی بشنوند واز آنها قدر دانی کنند. مهمتر از همه، والدین باید در نظر داشته باشند
که عزت نفس بخش مهمی از رشد هر کودک است.
نویسنده: لیلا صالحی