5 راهکار برای مدیریت خشم در کودکان

زندگی امروز ما به عنوان انسان های عصر تکنولوژی، پر از چالش و محرک های غیرمنتظره بزرگ و کوچک است. بر این اساس کودکان ما ممکن است در شرایط چالش برانگیز و سخت قرار بگیرند. مدیریت خشم در کودکان از دغدغه های مهم و اساسی برای متخصصان سلامت روان است. در دنیای امروز، علاوه بر امکانات و دست آوردها، موانع نیز می توانند فرصت هایی برای یادگیری و رشد باشند.
فرزند شما با راهنمایی و آموزش یاد می گیرد که برای مدیریت خشم در موقعیت های غیر منتظره، احساسات خود را مدیریت و تنظیم کند و عواطف واحساسات خود را به شکلی سالم بیان کند. مدیریت خشم می تواند راهکاری مناسب در ایجاد احساسات متعادل و بدون آسیب باشد.
در این مقاله با 5 روش ساده اما موثر در مدیریت خشم کودکان، آشنا می شویم. با این روش ها می توانید به آموزش مهارت های عاطفی فرزندتان کمک کنید.

برای مشاوره با روانشناسان متخصص ما در امور مختلف مربوط به کودکان با ما   تماس   بگیرید. 

1.تعریف خشم برای کودک

قبل ازهر چیز کودک باید با احساس خشم خود آشنا شود و بتواند آن را از سایر احساسات خود تفکیک کند. بعد از درک احساس خشم  و شناخت آن است که کودک می‌تواند روش ابراز خشم سالم را یاد بگیرد. با یک تکنیک ساده می‌توان احساس خشم را برای کودک روشن کرد.

سه کارت رنگی درست کنید و عبارت های زیر را روی آن بنویسید:

1.چه چیزی مرا عصبانی می کند؟

2.وقتی عصبانی هستم در بدنم چه حسی دارم؟

3. چطورعصبانیتم را نشان می دهم؟

یادتان باشد این یک بازی دونفره است و شما هم باید در آن شرکت کنید. بسیار مهم است که کودک شما بفهمد شما هم دچار خشم می شوید و برای مدیریت آن تلاش می کنید.

مثلا : پیدا نکردن وسایلم مرا عصبانی  می کند. وقتی عصبانی می شوم صورتم داغ می شود.  عصبانیتم را با جیغ زدن نشان می دهم. هردو به سوالات پاسخ دهید و چند بار در موقعیت های مختلف آن را بازی کنید و لذت ببرید حالا مدل بازی را عوض کنید. یعنی شما در مورد فرزندتان حدس بزنید و او در مورد شما. یادتان باشد چاشنی طنز می تواند به لذت بخش شدن مکالمه کمک کند.  شما با این روش آگاهی عاطفی فرزندتان را بالا می برید. به فرزندتان بگویید که مدیریت خشم گاهی برای شما هم سخت است.

2.درک ماهیت طبیعی احساسات

به فرزند خود بیاموزید که هیچ کدام از احساسات ما خوب یا بد نیستند، احساسات، واکنش های عاطفی هستند که وجود دارند و در صورت داشتن تعادل، مفید و طبیعی هستند. حتی خشم  که به نظر خیلی از ما ممکن است منفی به نظر برسد، یک احساس کاملا طبیعی و مفید است. به کودکان خود پذیرش احساسات را بیاموزید و  مدیریت آنها را به او آموزش دهید. به جای فرار و دوری از خشم، پذیرش و مدیریت آن مهم است.

3.ایجاد فضای امن

کودکان از انجام فعالیت همراه با بزرگترها، مخصوصا والدین بسیار لذت می برند. این کار باعث ایجاد حس موثر بودن و مورد توجه و تائید بودن است. با کودکان در مواقعی که دچار خشم شده اند همراهی کنید و به آنها آموزش دهید که می توانند جایی مناسب، خارج از فضای تنش برای خود داشته باشند تا در آنجا کمی به خود آرامش بدهند و استراحت کنند. در واقع این فضا منطقه امن آنهاست.

در همین راستا شما هم منطقه امنی برای خود تعریف کنید و در زمان تنش به شکل عملی استفاده از آن را به کودکتان نشان دهید. یا اگر با او دچار چالش شدید به او پیشنهاد بدهید که هردو شما برای لحظاتی به منطقه امن رفته و ذهن خود را تا حدودی آرام کنید. داشتن محلی مناسب و آرام، برای استراحت ذهنی و دوری از تنش بسیار کارگشاست.

از کودک بخواهید که خودش مکان مناسب را انتخاب کند و به نحوی که در آن احساس آرامش می‌کند آن را مرتب وتزیین کند. مثلا استفاده از رنگ و تصاوير مورد علاقه  و حتی اسباب بازی و عروسک هایی که دوست دارد. به شکلی که به طرز معنی داری برای او آرامش‌بخش باشد.

علاوه بر راهنمایی کودک برای چیدمان، می توانید چند تکنیک ساده مثل تنفس عمیق، در جهت مدیریت خشم به او آموزش دهید تا در زمان استفاده از منطقه امن از آنها بهره ببرد. دقت کنید که به کودک اجازه دهید  راهکارهایی را که احساس بهتری به او می‌دهد،  انتخاب کند.

4.تکنیک تنفس عمیق

برای مدیریت خشم در لحظه، یکی از بهترین و در عین حال ساده ترین تکنیک، استفاده از نفس های عمیق است که به بدن و ذهن کمک می کند در لحظاتی که در اوج احساسات است، بتواند خود را مدیریت کند و آرام شود.

به کودکان آموزش دهید با کاهش سرعت تنفس و تمرکز روی صدای نفس کشیدن و ضربان قلب، بدن خود را آرام کنند و در نتیجه ذهن تا حدودی آرام می شود. کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب، باعث می شود ذهن منسجم تر و دقیق تر فکر کند .  همچنین تمرکز برعمل نفس کشیدن  توجه کودک را از موضوع ناراحت کننده دور می کند.

🔹انواع تکنیک های تنفسی:

🔸 تنفس شکمی یا تنفس دیافراگمی

به کودک یاد بدهید به جای تنفس از ناحیه قفسه سینه از ناحیه شکم تنفس کند

🔸تنفس با عروسک:

کودک می تواند عروسک مورد علاقه اش را در آغوش بگیرد و تنفس عمیق را انجام دهد

🔸 بازی حباب:

می توانید با استفاده از حباب ساز تمرین تنفس را برای کودک جالب تر کنید.

🔸بازی فوت کردن پر:

فوت کردن پر و نگه داشتن آن در فضا نوعی تمرین تنفس برای کودک است. بچه ها می توانند به آرامی  دمیدن حباب ها یا فوت کردن پر را تمرین کنند.

🔸دراز کشیدن در تخت وتماشای تصاویر و عروسک های مورد علاقه می تواند در آرام شدن کودک موثر باشد.

5.کشیدن تصویر

از کودک بخواهید شکل کلی بدن خود را نقاشی کند و بعد قسمت هایی از بدن را که در آنها احساس خشم می کند رنگ آمیزی کند. در واقع کودک ارتباط بین ذهن و بدن خود را نقاشی می کند. با این فعالیت ماهیچه ها به شکلی خلاقانه، منعطف می شوند.  از کودک بخواهید نقاشی خود را برایتان شرح دهد

کودکان معمولاً دهان، سر، دست ها و پاهای خود را به عنوان قسمت هایی از بدن که خشم در آنها ظاهر می شود شناسایی می کنند.

زمانی که بچه ها شروع به کشف فیزیکی احساسات خود می کنند، به آنها کمک کنید تا از یکی از مهارت های مقابله ای که در تمرین های بالا ذکر شد استفاده کرده و قبل از اوج گرفتن خشم بتواند خود را آرام کنند. این روش به والدین برای درک بهتر خشم کودکان و همین طور نحوه تفکر آنها، کمک می کند.

🔹نکته مهم:

بعضی از کودکان به سختی در مورد خشم خود صحبت می کنند. چون باعث ایجاد احساس شرم یا ناراحتی در آنها می شود.  گاهی اوقات، موثرترین راه برای یادگیری مدیریت خشم کودکان ، بیرونی کردن آن است. توجه کنید که خشم تجربه احساسی آنهاست، نه شخصیت آنها. اگر کودکان فکر کنند مشکل از خودشان است، مدیریت خشم می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد.

می توانید برای خشم یک اسم انتخاب کنید مثلا ماشین خشم.  می توانید از اسباب بازی ها  یا نقاشی ها برای نشان دادن ماشین خشم استفاده کنید.  صحبت کردن در مورد خشم به این شکل می تواند بسیار مفید باشد و فشار را برای صحبت در مورد خشم در کودک کاهش دهد.  راه دیگری برای بیرونی کردن خشم، تعریف کردن  داستانی درباره شخصیتی است که خشم را تجربه می کند و در تلاش برای پیدا کردن راه مناسبی برای مدیریت آن است.  شما و فرزندتان می‌توانید درباره شخصیت داستان با هم صحبت کنید و از او نظر بخواهید و اورا در مسیر هدایت کنید.

نتیجه:

مدیریت خشم در کودکان مساله ای بسیار مهم و تاثیرگذار گذار در نحوه تعاملات کودک و رشد روانی اوست اگر کودک شما  ابراز خشم بسیار شدید دارد یا بالعکس نمی تواند خشم خود را بروز دهد، حتما این مساله را مورد بررسی قرار دهید و در صورت لزوم از متخصص کمک بگیرید.

مطالب پیشنهادی : روانشناس و مشاور خانواده، بهترین روانشناس نوجوان در تهران