شكل گيري هويت جنسي در كودكان

 چگونه کودکان هویت جنسی را پرورش می‌دهند؟ هر دو نظریه یادگیری اجتماعی و شناختی _ رشدی، پاسخ هایی را به این سوال دارند.

• نظریه یادگیری اجتماعی: رفتار قبل از ادراک خویشتن روی می‌دهد. کودکان پیش دبستانی ابتدا از طریق سرمشق گیری و تقویت پاسخ ها نقش جنسی را فرا می‌گیرند و بعد، این پاسخ را در عقاید جنسی نسبت به خودشان سازمان می دهند.
• نظریه شناختی رشدی: جهت رشد و تقویت جنسی را به صورت دیگری در نظر می‌گیرد. کودکان در سال‌های پیش دبستانی ابتدا از دائمی بودن جنسیت خود درک شناختی کسب می‌کنند. به عبارت دیگر آنها ثبات جنسیت را پرورش می‌دهند. به این منظور می فهمند حتی اگر لباس، آرایش مو و فعالیت‌های بازی تغییر کند، جنسیت ثابت می‌ماند. بعد این دیدگاه را برای هدایت کردن رفتارشان به کار می‌برند، و ترجیح می‌دهند فعالیت‌هایی را انجام دهند که مرتبط با جنسیت آنها باشد. پژوهش حاکی است که ثبات جنسی تا پایان سال های پیش دبستانی در اغلب کودکان وجود ندارد. وقتی که آرایش مو، لباس عروسک را در مقابل چشمان کودک زیر ۶ سال تغییر می دهند او اصرار می ورزد که جنسیت عروسک هم تغییر یافته. و زمانی که از دختر بچه ها پرسید وقتی بزرگ شدید می‌توانید پدر باشید؟ و اگر بخواهید می توانید پسر شوید؟ آنها پاسخ دادند بله.

دلیل عملکرد ضعیف کودکان پیش دبستانی در تکالیف ثبات جنسیت فقط نارسیدگی شناختی نیست. این عملکرد ضعیف حاصل تجربه اجتماعی محدود نیز هست. مخصوصاً نداشتن فرصت آموختن درباره تفاوت اندام های تناسلی مرد و زن. در اكثر خانواده ها کودکان پیش دبستانی اعضای خانواده جنس مخالف خود را به صورت برهنه نمی بینند، بنابراین آنها فقط با توجه به اطلاعات محدودی که دارند، مانند نحوه لباس پوشیدن و رفتار کردن هر جنس مردان و زنان را از یکی تشخیص می‌دهند کودکانه ۳ساله که از تفاوت‌های تناسلی آگاه هستند معمولاً به سوالهای ثبات جنسیت پاسخ درست می دهند.

• نظریه طرحواره جنسی: نظریه طرحواره جنسی یک نوع رویکرد پردازش اطلاعات به نقش یابی جنسی است، که ویژگی های یادگیری اجتماعی و شناختی رشدی را ترکیب می‌کند. این رویکرد تاکید دارد که فشارهای محیطی و شناخت‌های کودکان با هم به شکل گیری تفاوت جنسی کمک می کند. کودکان از همان سنین اولیه به توصیه‌های دیگران پاسخ می‌دهند و ترجیحات و رفتارهای کلیشه‌ای جنسیت را از آنها می آموزند. آنها در عین حال، تجربیات خود را در طرح های جنسی طبقات مردانه و زنانه سازمان می دهند و از آنها برای تبدیل کردن دنیای خود استفاده می‌کنند. کودکی که می گوید فقط “پسرها می‌توانند دکتر باشند” یا “آشپزی کار دختر هاست” طرحواره های جنسی شکل یافته ای دارد. به محض اینکه کودکان پیش دبستانی بتوانند جنسیت خود را بنامند، طرحواره های جنسی متناسب با آن را انتخاب می‌کنند و آن را در مورد خودشان به کار می‌برند در نتیجه ادراک خویشتن آنها نقش جنسیت را جذب می‌کند و طرحواره جدیدی می‌شود که آن را برای پردازش اطلاعات و هدایت رفتارشان به کار می برند.