افسردگی

افسردگی یک حالت خلقی شامل بی‌حوصلگی، بی‌علاقگی، بی‌میلی و عدم تمایل به انجام فعالیت های روزمره همراه با احساس اضطراب، ناراحتی، بی قراری، ناامیدی و پوچی است. که می‌تواند بر افکار، رفتار، احساسات و سلامت یک فرد تأثیر بگذارد.

افسردگی چیست؟

افسردگی ممکن است یک واکنش طبیعی به اتفاقات ناگهانی زندگی، مانند مرگ یکی از نزدیکان، مشکلات خانوادگی، مشکلات مالی، استرس های کاری، بیکاری،  بی هدفی، اثرات بیماری‌های بدنی مانند سرطان، سکته و… یا عوارض جانبی مصرف بعضی از داروها و درمان‌های پزشکی، رویدادهایی مانند زایمان، یائسگی و حتی دوران قاعدگی زنان باشد.

البته تا به شرطی  که این تغییر حالت در یک مدت زمان طولانی، باقی نمانده باشد.

برخی افراد در طول زندگی ممکن است . فقط یک‌بار به افسردگی دچار شوند؛  این در حالی‌که افسردگی برای بسیاری دیگر یک وضعیت تکرار شونده است که هر دوره‌ی این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است چند ماه تا چند سال ادامه پیدا کند و کیفیت زندگی فرد را پایین بیاورد.

علائم افسردگی

امروزه در علم روانشناسی این مسئله ثابت شده است افسردگی در افراد مختلف ممکن است با علائم متفاوتی همراه باشد. عواملی مانند جنسیت و سن بر روی علائم افسردگی تاثیر گذاراند. بنابراین افسردگی در افراد مختلف می تواند علائم متفاوتی را بروز دهد. با این حال یک سری از علائم به عنوان علائم شایع افسردگی شناخته می شون.

مهم ترین علائم افسردگی عبارتند از

•  بی علاقگی  نسبت به انجام  فعالیتهای روزمره .
•   عدم احساس خوشی و لذت بردن از تفریحات ، مثل رفتن به مهمانی ها ، دیدن دوستان و  سرگرمی هایی که  در گذشته برای شما لذت بخش بوده است .
•    تغییرات خواب مانند : بی خوابی در شب ها و یا عدم تمایل به بیدار شدن و دیر از خواب بلند شدن در صبح ها .
•  تغییر در اشتها مانند :  کم اشتهایی یا پرخوری
•  احساس خشم و تحریک پذیری و عصبانی شدن زود هنگام و بی مورد .
•   عدم تمرکز ، فراموشی و دشواری در تصمیم گیری ها . افراد افسرده عموما تمرکز کمی دارند . و نمی توانند به سادگی تصمیم گیری کنند .
•   احساس غم و اندوه ،  غمگینی و در خود فرو رفتن ؛ که یکی از نشانه های بارز افسردگی است .
•  دلتنگی های بی شمار  نسبت به افراد نزدیک و کسانی که دوستشان داریم .
•    احساس خود کم بینی در فرد افسرده
•  ناامیدی و پوچی
•   احساس خستگی مفرط   ، فقدان انرژی و احساس سنگینی در بدن که حتی انجام فعالیت های کوچک را نیز طاقت فرسا کرده است .
•  از خود بیزاری ، ضعیف بودن ، احساس گناه و سرزنش مکرر خود برای فعالیت ها یا اشتباهات  گذشته
•   بی قراری های حرکتی مانند :  بیدار شدن و قدم زدن های طولانی و بی هدف در خانه
•   مشکلات جسمی مانند سردرد  ، کمر درد ، دردهای عضلانی و معده

 افسردگی در زنان و مردان

تحقیقات نشان داده علائم بر اساس جنسیت در زنان و مردان و بر اساس سن در افراد مسن، نوجوان و کودک متفاوت است. به طور مثال یکی از علائم افسردگی در زنان گریه کردن زیاد است.  ممکن است مردان افسرده دچار پرخاشگری باشند و زود عصبانی شوند. در اکثر مواقع  نزاع های خیابانی مثالی گویا از این نوع پرخاشگری ها است

 افسردگی در زنان

زنان به میزان بیشتری دچار نشانه های افسردگی نسبت به مردان هستند. عوامل مختلفی در زنان از جمله باروری، زایمان، تغییرات هورمونی، قاعدگی، ژنتیک، روابط فردی و… در ابتلای زنان به افسردگی دخیل هستند که موجب بروز علائم افسردگی مانند اضطراب، بی خوابی، خستگی همراه درد، ناراحتی، گریه کردن ها، پرخوری و افکار منفی در زنان می شود.

 افسردگی در مردان

تحقیقات نشان داده موارد خودکش ناشی از افسردگی در مردان بیشتر از زنان است. زنان تمایل بیشتری برای صحبت در خصوص افسردگی خود دارند. مردان تمایل به پنهان کردن افسردگی خود دارند. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، مشکلات اقتصادی، مصرف مواد مخدر و… در ابتلای مردان به این بیماری دخیل هستند. این عوامل موجب بروز علائمی مانند پرخاشگری، مشکلات خواب، عدم تمایل به تفریح و کار، عدم احساس مسئولیت و گرایش به سمت مواد مخدر در مردان  می شود.

  افسردگی در افراد سالخورده

عواملی مانند افزایش سن، بیماری ها، مصرف برخی از داروها مانند داروهای کنترل فشارخون و … باعث ایجاد افسردگی در افراد سالخورده می شود . که با علائم جسمی مانند خستگی ، دردهای ناشناخته   ، مشکلات حافظه و عدم توجه به ظاهر و سلامت افراد مسن بروز می کند .

  افسردگی در  کودکان و نوجوانان

عواملی مانند بحران های احساسی ، کم توجهی ، بیش فعالی ، اختلالات یادگیری ، استرس های  شدید باعث ایجاد افسردگی در کودکان و نوجوانان است . که اغلب نشانه های حاد افسردگی در نوجوانان خشم ، آشفتگی یا علائم جسمی مانند سردرد ، درد شکم و یا دیگر بیماری های فیزیکی است .

روش های درمان افسردگی

روش های درمان با دارو

 درمان های پزشکی شامل دارو درمانی با تجویز دارو  ، شوک درمانی است .

شوک درمانی  به وسیله الکترودهایی که به سر بیمار وصل می شود . و معمولا به عنوان آخرین راه درمان بیماری افسردگی توسط روان پزشکان مورد استفاده قرار می گیرد .

به طور کلی درمان های پزشکی باید  بنابر تشخیص روانپزشک انجام  شود .و تجویز دارو و مصرف آن نیز حتما ، باید زیر نظر روان پزشک باشد . چراکه مصرف خود سر دارو ، تغییر میزان مصرف دارو و یا ترک ناگهانی دارو عوارض جانبی بسیاری برای بیمار به همراه دارد .

روش های درمان بدون دارو

 روان درمانی شامل درمان های شناختی رفتاری ، درمان رفتاری و روان درمانی پویشی است

یکی از درمان های موثر مشاوره با یک درمان گر است. در واقع درمان گر کسی است که می تواند راه های درمان افسردگی را از زوایای مختلف به فرد نشان دهد. به فرد بیمار برای انجام این اقدامات مشاوره دهد. علاوه بر این درمان گر، مهارت های لازم برای جلوگیری و پیشگیری از بازگشت مجدد افسردگی را به فرد بیمار آموزش می دهد.

در واقع تمرکز اصلی شناخت درمانی کمک به بیمار است تا درک فرد را از جهان (شناخت ها) را ارزیابی کرده تا فرد بیمار بتواند. راههای جدیدی از پاسخ دهی(رفتارها) را امتحان کند. فهم شیوه ی منحصر به فرد  برای درک جهان، تجارب زندگی و دورنمای آن از آینده می تواند به تغییر افسردگی و رفتارکردن به گونه ای سازگارانه تر منجر شود.

 تغییر سبک زندگی با کمک روان شناس متخصص و یادگیری مهارت ها و بینش های لازم

  طب سوزنی، مراقبه، تغذیه درمانی و… از روش های دیگر درمان است.

در کنار روش های درمانی راه هایی برای مقابله وجود دارد. می توان به مواردی مانند

  برقراری ارتباط با دیگران و دوستان :

یکی از علائم آن عدم برقراری ارتباط و تمایل به تنها ماندن است . بنابراین از راه های مقابله با افسردگی برقراری ارتباط با دوستان و کسانی است . که آن ها را دوست دارید .

صحبت کردن با افراد قابل اعتماد

صحبت کردن با افرادی قابل اعتماد بدون این که شما را قضاوت کنند . می تواند در بهبود افسردگی به شما کمک کند .

فعال باشید . و در فعالیت های گروهی شرکت کنید .

انجام فعالیت های پر جنب و جوش مانند : شرکت در فعالیت های رقص ، بازی کردن با دیگران ، نقاشی کردن ، فعالیت های گروهی ،  شرکت در مهمانی ها و … شما را از تنهایی نجات داده و باعث بهبود می شود .

انجام فعالیت های ورزشی :

تحرک ، پیاده روی  و ورزش های منظم در مقابله با علائم افسردگی بسیار موثر است . سعی کنید . هر روز مقداری از وقت خود را به انجام فعالیت های ورزشی اختصاص دهید .

رژیم غذایی مناسب :

سعی کنید ؛ از غذاهایی استفاده کنید . که خلق و خوی شما را تقویت کند . و از مصرف نوشیدنی های کافئین دار ، الکل ، غذاهای سرخ شده ، کربوهیدرات ها  و مصرف دخانیات پرهیز کرده . و  سعی کنید . مصرف اسیدهای چرب امگا 3 مانند گوشت ماهی  و مصرف  ویتامین ها ، میوه و سبزیجات ، چهار مغزها را افزایش دهید .

 در آخر

یک اختلال روانی با عللی متفاوت  مانند:  ریشه ژنتیکی ، شرایط زندگی ، تغییرات هورمونی ، ساختار مغز و .. است  . که علائم آن بر اساس جنسیت و سن در افراد متفاوت است . عدم توجه به درمان افسردگی  باعث ایجاد مشکلات زیادی در زندگی روزمره افراد مانند : کاهش  بازده شغلی ، تحصیلی و کیفیت زندگی  ، خشم و عصبانیت ،  مشکلات رفتاری که کل خانواده را درگیر می کند ، عدم تمایل به زندگی و خودکشی ،  پایین آمدن کیفیت زندگی و تشدید بیماری می شود .

بنابراین افسردگی  نیاز به تشخیص زودهنگام و درمان فوری دارد. چنانچه با مراجعه زودهنگام  به مراکز مشاوره و بهره گیری از تخصص روان شناسان مربوطه، در مراحل اولیه تشخیص داده شود. با شرکت در جلسات روان درمانی ، ریشه یابی علت افسردگی ،  تغییر سبک زندگی و آموزش مهارت ها و بینش های لازم جهت جلوگیری از بازگشت و پیشروی و یا  تجویز دارو توسط روان پزشک؛ افسردگی  به میزان قابل توجهی قابل درمان خواهد بود. عدم توجه به درمان آن می تواند شدت افسردگی را افزایش داده و اثرات مخربی را بر جای بگذارد .