زمان مناسب از پوشک گرفتن کودک
گذار از مرحله پوشک و استفاده از توالت مرحله مهمی در فرآیند رشد کودک است. اگر والدین صبور باشند و کودک را در استفاده از توالت تحت فشار قرار ندهند، خانواده به راحتی این مرحله را طی میکند. اگر کودک را در استفاده از توالت مجبور کنید ممکن است، این مرحله باعث ایجاد خشم و ناراحتی بسیاری در کودک شود.
والدین اغلب خیلی زود تمرین توالت رفتن را برای کودک شروع می کنند، زیرا احساس می کنند از همه جهت تحت فشارند. مهد کودک و مراکز مراقبت از کودک میخواهند کودکان توالت رفتن را یاد بگیرد و دوستان و اقوام هم از والدین انتقاد میکنند، “تازه از دو سالگی توالت رفتن را به او یاد می دهی؟” “فرزندت مشکلی داره؟” یا “باید به طور جدی توالت رفتن را به او یاد بدهید.” بین والدین رقابت وجود دارد که ببینند فرزند چه کسی با وجود سن کمتر توالت رفتن را یاد میگیرد. والدين فكر مي كنند آموزش توالت رفتن یک مسابقه است. بسیاری از والدین به اشتباه فکر میکنند هر چی شتاب رشد کودک بیشتر باشد و زودتر توالت رفتن را یاد بگیرد آن کودک باهوش تر یا بهتر است.
به غیر از آموزش توالت رفتن به کودک که در واکنش به فشارهای موجود صورت میگیرد، بسیاری از والدین به این دلیل این آموزش را شروع میکنند که فکر میکنند کودک خودش این مهارت را یاد نمیگیرد اگر چه آنها شاهد بوده اند که کودکشان سینه خیز رفتن، راه رفتن و حرف زدن را یاد گرفته، اما برایشان سخت است که مطمئن باشند وقتی کودک آمادگی پیدا کند از توالت نیز استفاده خواهد کرد.
کودکان می توانند خودشان این کار را تمرین کنند، اما سنی که آنها می توانند این کار را انجام دهند مانند بسیاری دیگر از مراحل رشد بسیار متفاوت است. بعضی از کودکان خیلی زود آمادگی این کار را پیدا میکنند، بیشتر کودکان بین دو تا سه سالگی توانایی کنترل ادرار و مدفوع خود را پیدا میکنند و میتوانند خودشان به تنهایی از توالت استفاده کند. اگرچه بعضی از آنها تا سن ۳ سال و نیمه هم قادر به استفاده از توالت نیستند. عوامل عاطفی مثل تولد یک خواهر یا برادر، نقل مکان به یک خانه جدید یا بازگشت مادر به کار ممکن است این آمادگی را به تاخیر بیاندازد.
اغلب کودکان در ۱۸ ماهگی دوست دارند به توالت بروند اما والدین نباید این را به عنوان نشانه ای مبنی بر آمادگی کودک برای توالت رفتن بدانند. در این سن بدن کودک هنوز به اندازه کافی رشد نکرده و هر نوع استفاده از توالت باید توسط والدین کنترل شود.
او فقط موقتاً به کشیدن سیفون و ریختن آب، باز کردن شیر آب و شستن خود و تقلید کارهای دیگر اعضای خانواده علاقه دارد.
اگر والدین آموزش توالت رفتن را قبل از آمادگی کودک شروع کنند، امکان دارد همه اعضای خانواده با مشکل روبهرو شوند. والدین انرژی زیادی صرف می کنند که هر ۲۰ دقیقه یکبار کودک را روی کاسه توالت بنشانند، دائما او را تحسین یا سرزنش می کنند، مجبور می شوند چند بار همه جا را تمیز و خشک کنند، که آن هم نتیجه اتفاق های پیش بینی نشده است و از روی تشویق با دادن شکلات یا برچسب های رنگی استفاده کنند تا کودک تشویق شود. به خصوص برای والدین مشکل است که در برابر واکنشهای منفی یک کودک دوساله نسبت به فشارها و توصیههای آنها مقاومت کند، کودک در این سن به صورت خودکار تمایل دارد کارهایش را انجام دهد و میخواهد موجودیت خود را ثابت کند و از همه جنبههای زندگی خود بهره بگیرد. من میتوانم آن کار را خودم انجام دهم، قطعاً کودکانی هم هستند که والدینشان راحت توالت رفتن را به آنها آموزش میدهند و کودکانی هم سعی میکنند به سرعت استفاده از توالت را یاد بگیرند، زیرا آنها دائما ترس از دست دادن عشق و پذیرش والدین خود را دارند. اما بیشتر کودکان اگر والدین شان آموزش را خیلی زود آغاز کنند نمی توانند با موفقیت این کار را یاد بگیرند.
اغلب همه تلاشها نتیجه عکس میدهد و کودک قویا در برابر توالت رفتن مقاومت میکند، این وضعیت ممکن است ادامه پیدا کند. زیرا آنها برای استفاده از توالت بیش از حد تحسین شدهاند. به محض اینکه او میبیند این مورد تا چه حد برای والدینش اهمیت دارد و با رفتن به دستشویی چقدر میتواند آنها را خوشحال کند، شاید تشخیص دهد که به همین نسبت با نرفتن به دستشویی می تواند آنها را ناراحت كند. اين آگاهي مي تواند همچون اسلحه اي در درگيري براي نشان دادن قدرت به كار رود.
همچنين به این دلیل تلاش ها برای آموزش توالت رفتن به کودک ممکن است نتیجه عکس دهد که او بیش از حد تحت فشار پسر بزرگ بودن یا دختر بزرگ بودن قرار دارد. گاهی او آنقدر از ناامید کردن والدین احساس اضطراب می کند که حتی به دلیل ترس از شکست سعی نمیکند از توالت استفاده کند. در نهایت کودکی که دوست ندارد تحت فشار و کنترل باشد، شاید سعی کند قدرت خود را به کار گیرد آن هم به این وسیله که با توصیههای والدینش مخالفت کند. به جای استفاده از توالت ممکن است او دچار یبوست شود یا هر جای ادرار کند یا به محض آنکه از روی توالت کنار میآید مدفوع خود را دفع کند. که باعث کثیف کردن زمین و شلوارش می شود.
بهترین روش آن است که صبر کنید تا کودک خودش آمادگی پیدا کند، کودکان دارای یک تمایل درونی برای رشد و بالندگی هستند. اشتیاق عمیقی برای تقلید از والدین و خشنودی آنها دارند و اینکه تعیین کنند خودشان کارهایشان را انجام دهند. اگر کودک قبل از آنکه به لحاظ جسمی و عاطفی آمادگی پیدا کند، برای استفاده از توالت تحت فشار قرار نگیرد، همه این کشش ها به یکدیگر پیوند خواهند خورد. این کار نیاز به ایجاد بردباری و اعتماد در کودکتان دارد. عاقبت به شما میگوید که میخواهد از توالت استفاده کند. او را مورد حمایت قرار دهید و به او کمک کنید: “دوست داری چراغ را برایت روشن کنم؟” “میخواهی کمک کنم شلوارت را دربیاوری؟” می توانید کارهای کوچک اش را تایید کنید و شاید بخواهید لذت و غرور را که از انجام این کار به او دست میدهد برایش بازگو کنید.
همین که کودک شروع به استفاده از توالت میکند به سرعت پوشک را کنار میگذارد و با این وجود تا بعد از ۴ سالگی هم گاهی خودش را خیس میکند. که این اتفاق ممکن است بر اثر اضطراب یا زمانی که کودک سخت سرگرم بازی بوده و فراموش کرده به موقع توالت برود روی دهد. تا زمانی که او را به دلیل توالت رفتن بیش از حد مورد تحسین قرار نداده باشید یا به دلیل روشی که قبلاً از توالت استفاده میکرد یا خیس کردن خودش او را شرم زده نکرده باشید، با خیس کردن خودش احساس بدی پیدا نمیکند. نگرش شما در مورد آموزش توالت رفتن تا حد زیادی نشان میدهد که چقدر در این مرحله از فرایند رشد کودک خود موفق هستید. اگر با کودک درگیر شوید احتمالاً این روند ادامه پیدا میکند. اما اگر آرامش خود را حفظ کنید و اجازه دهید کودکتان در این کار خودش پیشگام باشد شما و او این مرحله را راحت تر طی می کنید.
منابع
راهنماي كامل والدين. نويسنده: دكتر گلداستين وجنت گالانت. مترجم: دكتر مينا اخباري آزاد
من و كودكم. نويسنده: زهرا اسعدي