مهارت های تصمیم گیری
توانایی تصمیم گیری یکی از ویژگی های ارزشمند رهبری و نشان دهنده توانایی فرد برای تفکر عینی و سنجش گزینه های مختلف است. علاوه بر این، توانایی یک مدیر برای تصمیم گیری سریع، باعث بوجود آمدن اعتماد قوی بین کارمندان می شود و ارزش های فرهنگی مجموعه را تقویت می کند.
| برای مشاوره با روانشناسان و متخصصان ما در امور مختلف با ما تماس بگیرید. |
- 02122308339
در این مقاله به موضوع مهارت‌های تصمیم‌گیری و چگونگی بهبود آنها اشاره کرده و توصیه‌هایی در مورد نحوه افزایش این مهارت‌ها ارائه می‌کنیم.
🔹تعریف مهارت های تصمیم گیری
مهارت های تصمیم گیری آن دسته از مهارت ها هستند که به توانمند سازی شما در انتخاب راه حل در مواجهه با چالش ها کمک می کند. با استفاده از این مهارت ها، فرد تمام اطلاعات و داده های مربوط به موضوع و دیدگاه‌های مختلفی که به شرایط و مساله مورد نظر مربوط است را در نظر گرفته و تصمیمات آگاهانه می گیرد.
برای تقویت توانایی فردی در تصمیم گیری، لازم است تمام مهارت هایی که می تواند به فرد در بررسی گزینه ها و انجام بهترین انتخاب کمک کند، در نظر گرفته شود.
🔹نمونه هایی از مهارت های تصمیم گیری
زمانی که فرد درگیر موضوع تصمیم گیری می شود در واقع چندین مهارت را در طول تصمیم‌گیری به کار می‌گیرید. مهارت تصمیم‌گیری مهارتی چند گانه است که بخش های مختلفی از ذهن و رفتار شخص را در بر می گیرد. مهارت‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می شود، به تصمیم‌گیری کمک می‌کنند :
1.مهارت حل مسئله
2.مهارت رهبری
- استدلال
- بینش
- کار گروهی
- هوش هیجانی
- خلاقیت
- مدیریت زمان
- مهارت سازماندهی
سایر موضوعات : اضطراب, دل آشوبی
- مهارت حل مسئله بخش مهمی از تصمیم گیری است. در این بخش، توانایی در نظر گرفتن دیدگاه های مختلف برای گرفتن تصمیمی متفکرانه و دقیق بسیار حائز اهمیت است . برای این منظور مهم است که چالش‌ها و راه‌حل‌ها از نگاهی خنثی و بدون دخالت شدید احساسات ، مشاهده شود. احساسات باعث می شود شخص در موقعیتی نامتعادل برای بررسی بی طرف مسائل پیش رو قرار بگیرد و تصمیم او ناشی از فشار یا تاثیر احساسات لحظه ای یا نا کارآمد قرار بگیرد. داشتن مهارت قوی در حل مسئله کمک می کند تا روی جزئیات مربوط به مسئله تمرکز کنید، جزئیات می تواند نکات مبهم موضوع را مشخص و مسیر تصمیم گیری را هموار کرده و باعث گرفتن تصمیم سریع‌تر و مؤثرتر گردد.
- مهارت رهبری
داشتن مهارت های رهبری قوی می تواند به انگیزه و پیشرفت مجموعه ای که تصمیم گیرنده آن شما هستید کمک کند. همچنین کارکنان مجموعه برای رسیدن به اهدافشان با انگیزه و انرژی بیشتر فعالیت خواهند کرد وبا فعالیت گروهی به پیش برد و ارتقای کل مجموعه کمک می کنند.
همواره سعی کنید که به اندازه کافی و به میزان مناسب، برای ایجاد روابط قوی با همکاران خود وقت بگذارید تا با شناختن روحیات آنها وبرقراری روابط سالم ، فضای آرام و بدون تنشی برای بحث های انتقادی و پیشنهادی و ابراز نظر آزادانه ایجاد کنید و بتوانید همکارانتان را بشناسید وبه دغدغه ها و مشکلاتشان توجه نمائید . هرچه خود را بیشتر به فضای ذهنی و روحی آنها نزدیک کنید و برای شنیدن آنها بیشتر در دسترس باشید، می توانید به شکل منسجم و فراگیر با مجموعه افراد همکاری کنید و با مشورت و دریافت ایده های جدید و کارآمد به انتخاب های سازنده تر و موثری تری دست بزنید که تاثیر آنها بلند مدت و عمیق باشد.
- استدلال
استدلال کردن یکی از مهارت های اصلی مورد نیاز برای تصمیم گیری موثر است. به این معنی که دلایل انتخاب یک راه حل را بررسی کرده و با توجه به دلایل مشخص و منطقی نسبت به تصمیم گیری اقدام شود. قبل از انتخاب، بهتر است تمام مزایا و معایب راه حل های ممکن را در نظر گرفته و با توجه به نکات مثبت و منفی هر راه حل، بهترین و سودمند ترین راه حل انتخاب شود. برای این منظور بهتر است تمام داده های موجود و مرتبط با تصمیم را در نظر گرفته وسپس بهترین گزینه انتخاب شود.
- بینش
بینش به دست آوردن آگاهی و معرفت از طریق تجربه و دانش وسپس تفکر عمیق در مورد آنهاست. تجربیات گذشته به فرد کمک می کند تا ارزش های خود را ارتقا دهد و به شناخت و معرفت دست یابد. این آگاهی فرد را به سمت گرفتن تصمیم مناسب هدایت می کند به نحوی که او تمام جنبه های محتمل تصمیم گیری را مورد توجه قرار می دهد و با توجه به شهود، شعور و درس هایی که از زندگی آموخته است تصمیم گیری می کند. مطلوب است که آگاهی و تجربه را با هم مرتبط کنید تا بتوانید تصمیمات منطقی و کارآمد اتخاذ کنید.
- کار گروهی
گاهی برای انجام کارها نیاز به همکاری جمعی وجود دارد و به تنهایی نمی توان تصمیمات جدی گرفت. ممکن است لازم باشد با همکاران یا افراد خاص در یک مجموعه برای رسیدن به اهداف مشترک همکاری کنید. برای مثال، ممکن است برای مذاکره با یک شرکت رقیب یا افزایش تولید یک خط از محصولات خود به همکاری مدیر بازاریابی، روابط عمومی و حتی افراد مشغول در خط تولید نیاز داشته باشید. این کار تیمی علاوه بر ایجاد اتحاد و احساس شراکت جمعی به شما کمک می کند بهترین تصمیم را با توجه به گزینه های موجود اتخاد کنید و برای حل چالش ها با استفاده از دیدگاه های مختلف ضریب خطا را پایین بیاورید. مثال دیگر می تواند در مورد تصمیم گیری خانوادگی باشد. اعضای یک خانواده نیز افراد یک گروه هستند که با هم منافع مشترک دارند. گاهی لازم است برای تصمیم گیری درمورد یک اتفاق یا مسئله جدی در خانواده، تمام افراد با همفکری و انجام همکاری گروهی مشکلات را مرتفع کنند و تصمیمات هماهنگ و حساب شده بگیرند.
- هوش هیجانی
هوش عاطفی نشان می دهد که شما از احساسات خود آگاه هستید و آنها را به گونه ای بیان می کنید که برای اطرافیانتان سالم، آموزنده و برانگیزاننده باشد. احساسات شما می تواند برای پیدا کردن راه حل چالش ها به شما کمک کند تا اهداف خود را به دیگران توضیح دهید و به تصمیم مناسب برسید. هوش عاطفی همچنین به تحلیل شما در چالش ها کمک می کند و باعث پیدا کردن راه حل ها ارزشمند می شود . دقت کنید توجه به احساسات و هیجانات به معنی واگذاری کامل شرایط به احساسات و گرفتن تصمیم صرفا احساسی نیست بلکه به این معنی است که با شناخت عمیق از خود و احساسات خود می توانید با خودتان مرتبط بوده و تصویر درستی از احساسات خود داشته باشید و براین اساس بتوانید با در نظر گرفتن تمام جوانب تصمیم بهتری بگیرید.
- خلاقیت
خلاقیت، بین تفکر منطقی و احساسی پیوند جالبی برقرار می کند و می تواند مجموعه ای از رویکردها و راه حل های منحصر به فرد ایجاد کند. بعضی از افراد همواره به دنبال پیروی از راه حل های شناخته شده هستند و مسیرهایی را انتخاب می کنند که افراد بسیاری از آنها استفاده می کنند. با این روش آنها انرژی کمتری برای تصمیم گیری صرف می کنند و به نتایج تکراری اما قابل اعتماد می رسند. اما توجه به این نکته خالی از لطف نیست که ممکن است راه حل های بسیار مفید ترو خلاقانه تربتواند راهی جدید و بهتر برای حل مسئله ایجاد کند. سعی کنید خود و اطرافیانتان را تشویق کنید که به راه حل ها و تصمیمات جدید و منحصر به فرد فکر کنند و برای پرداختن به ایده ها به آنها آزادی عمل و اندیشه بدهید. در این مسیر ممکن است زمان تصمیم گیری نسبت به تصمیمات روتین و تکراری طولانی تر شود اما تصمیمات بهتردر نتیجه کار، باعث صرف زمان کمتر و کارایی بیشتر می شود. برای مثال می توانید در مجموعه کاری یا خانوادگی خود جلسات طوفان فکری برگزار کنید و از همه بخواهید تا برای موضوعات مطرح شده در جلسه، راه حل های خلاقانه ارائه دهند.
- مدیریت زمان
گاهی لازم است در موقعیت های خاص به علت کمبود زمان، تصمیمات سریع گرفته شود. در چنین شرایطی مهارت های مدیریت زمان می تواند بسیار مفید و حائز اهمیت باشد و برای مدیریت شرایط موجود به شما کمک کند تا ضرب الاجل های مهم را پیگیری کنید و با توجه به اولویت به آنها رسیدگی نمائید. مدیریت زمان می تواند به شما کمک کند به موقع، گزارش وضعیت را ارائه دهید تا افراد درگیر با موضوع، در مورد چالش ها و راه حل ها به روز شوند. در مسائل پیچیده که نیاز به تصمیم گیری های متعدد دارد، مدیریت زمان می تواند به شما کمک کند هر مرحله از فرآیند تصمیم گیری را سازماندهی کنید و در زمان کوتاه بهترین تصمیم ممکن را بگیرید.
- مهارت های سازماندهی
- مهارت سازماندهی در تصمیم گیری یک مهارت حیاتی است. این مهارت به شما کمک می کند تا چالش ها و راه حل ها را اولویت بندی کنید تا بتوانید ابتدا به مسائل مهمتر بیشتر توجه کنید. مهارت های سازماندهی کمک می کند در زمان محدود، وظایف مورد نظر را بین اعضای گروه تقسیم کنید و با توجه به توانایی و ظرفیت افراد مسئولیت لازم را به هریک اختصاص دهید و از آنها بخواهید در مهلت مشخص شده در مورد انجام وظایف و پیشرفت کار گزارش دهند. دقت کنید که حوزه هرکس با توجه به توانایی، انگیزه و خلاقیت فردی مشخص شود و براساس توان ، از افراد گروه انتظار داشته باشید.
🔹روش بهبود مهارت های تصمیم گیری
- شناسایی وضعیت موجود
با توجه به شرایط موجود سعی کنید راه حل های بالقوه یا اقدامات مناسب را شناسایی و مزایا و معایب هر گزینه را فهرست کنید. این کار دید مناسبی نسبت به شرایط به شما ارائه می دهد و گزینه های مختلف را پیش رویتان می گذارد. پس از تصمیم گیری، نتایج تصمیم خود را بررسی و اندازه گیری کنید و بسته به داده ها و اطلاعات موجود تصمیم بگيريد. در صورتی که با یک گروه همکاری می کنید از آنها بخواهید فهرست خود را تهیه کنند و در یک جلسه برای تصمیم نهایی آن را ارائه دهند.
- یادداشت راه حل ها یا اقدامات بالقوه
تمام راه حل های ممکن برای مشکل پیش روی خود را مستند کنید و آنها را ثبت کنید و اگر با گروه کار می کنید در یک جلسه مستندات را به گروه منتقل کنید، تا آنها بتوانند فعالانه در این فرآیند شرکت کنند. هنگامی که راه‌حل‌ها را فهرست کردید، موارد اقدام بالقوه را برای همه اعضای گروه فهرست کنید تا تصمیم مورد توافق را اجرا کنند. در طی این روند می توانید از اعضای درگیر تصمیم گیری بخواهید فهرست مستندات خود را ارائه کنند.
- فهرست کردن مزایا و معایب هر گزینه
وقتی در مورد جوانب مثبت و منفی به طور گسترده بحث کنید متوجه می شوید کدام گزینه می تواند به مرحله تصمیم گیری برسد. وقت خود را صرف کنید و مزایا و معایب را عاقلانه محاسبه کنید تا ببینید آیا با اهداف شما و فاکتورهایی که موفقیت را می سنجند مطابقت دارد یا خیر.
- اندازه گیری نتایج پس از اتخاذ تصمیم نهایی
تصمیمی را که می گیرید به عنوان تصمیمی با تاثیر کوتاه مدت و بلندمدت مورد بررسی قرار دهید. مهم این است که تصمیماتی که می گیرید در نهایت به شما درس های ارزشمندی می دهد، پیامدهای این تصمیم را بررسی کنید تا نتیجه را با مزایا و معایب ذکر شده انطباق دهید.
🔹نحوه نشان دادن مهارت های تصمیم گیری
1.از افعال کاربردی که در شرح شغل یا موقعیت نشان داده شده است استفاده کنید. لازم است تا شما نشان دهید بر موضوع مورد بحث و نکات مهم آن تسلط دارید و می توانید آن را مدیریت نمائید.
2.از ارتباط کلمات کلیدی، برای نمایش صحیح مهارت های خود استفاده کنید . افعالی مانند انتخاب، تصمیم، استراتژی، مهارت های مدیریتی و اجرا، همگی نمونه کلمات یک تصمیم گیرنده هستند. با نشان دادن غنای دایره لغات خود و نحوه روبه رویی با موقعیت، دانش و تجربه خود را نشان داده و بر تسلط و توانایی خود تاکید کنید.
3.بر موفقیت هایی که در تجربه های تصمیم گیری و نقش های شغلی مختلف به دست آورده اید تأکید کنید.
موفقیت ها و عملکرد برتر خود را در هر موقعیتی که دارید فهرست کنید . گنجاندن نتایج قابل سنجشی که در نقش‌های قبلی خود به دست آورده‌اید کمک می‌کند تا مهارت و توانمندی شما نشان داده شود .