اختلال دفعی در کودکان

یکی از مشکلات شایع و نگرانی بسیاری از خانواده ها مسائل دفعی کودکان است . اختلال دفعی در کودکان به معنای هرگونه مشکل در دفع ادرار و مدفوع مانند نگه داری و یا تاخیر در دفع ادرار و مدفوع اطلاق می شود . که باعث ایجاد استرس های زیادی در والدین و کودکان می شود . عدم تجربه و آموزش والدین در این خصوص مشکل اختلال دفعی در کودکان را بیشتر می کند .

1- اختلال دفعی در کودکان چیست ؟

اختلال دفعی به هر گونه مشکل در دفع ادرار و مدفوع گفته می شود . شیوع این اختلال در کودکان متفاوت بوده و به طورکلی 21 درصد کودکان مراحلی از اختلالات دفعی را در دوران کودکی تجربه می کنند.

لازم است بدانیم . گسترش توانائی کنترل دفع در کودک به صورت طبیعی با رشد کنترل دستگاه ادراری و گوارشی در طول زمان ، طی مراحلی به ترتیب شامل : یادگیری کنترل مدفوع در شب ، یادگیری کنترل مدفوع در روز ، یادگیری کنترل ادرار در روز و یادگیری کنترل ادرار در شب ایجاد می‌شود .

آموزش کودکان در زمان درست دفع ، از مهم ترین مواردی است .که والدین باید به آن توجه کنند . آموزش دفع معمولا از یک سالگی کودک شروع شده و تا پنج سالگی ادامه می یابد. چرا که عواملی مانند رابطه والدین با کودک ، توانایی یادگیری زودتر ، رشد اجتماعی ،تجربه و اطلاعات والدین در آموزش کودکان دخیل هستند . آموزش صحیح والدین به کودکان باعث گسترش توانایی کنترل دفع در کودکان می شود .

2- انواع اختلال دفعی در کوکان

اختلالات دفعی در کودکان شامل دو نوع بی اختیاری در دفع ادرار و بی اختیاری در دفع مدفوع است . اگرچه این اختلالات می تواند ، به صورت هم زمان هم وجود داشته باشد . اما در اکثر مواقع اختلال در دستگاه ادراری یا اختلال در دستگاه گوارشی بارزتر بوده و با نشانه های بیشتری همراه است.

بی اختیاری مدفوع :

بی اختیاری مدفوع به معنای دفع ارادی و یا غیر ارادی مدفوع در داخل لباس و مکان های نامناسب است . که معمولا سه ماه طول می کشد . البته مواردی مانند کم کاری روده ، یبوست ، درد هنگام مدفوع می تواند ، بر کنترل دفع مدفوع کودکان تاثیر بگذارد . به طور کلی بی اختیاری مدفوع با افزایش سن کاهش می یابد . و معمولا باید تا 4 سالگی کودک کنترل شود .در صورت ادامه یافتن بی اختیاری مدفوع تا بعد از 4 سالگی می توان این موضوع را یک اختلال تلقی کرد . که نیازمند ارزیابی و درمان توسط حوزه بهداشت و سلامت روان کودکان است .

بی اختیاری ادرار :

بی اختیاری ادرار به معنای دفع ارادی و غیراردی ادرار در لباس ، موقع خواب و مکان های نامناسب است . که معمولا سن رشدی کودک در کنترل ادرار تا پنج سالگی تعیین شده است .

3- نکات مهم در کنترل اختلالات دفعی کودکان

*- آموزش والدین در خصوص توالت رفتن کودکان

از آنجا که علت بسیاری از بی اختیاری در ادرار و مدفوع کودکان عدم آموزش مناسب توسط والدین است . نقش آموزش والدین در پیشرفت توانایی کنترل دفع کودکان بسیار حائز اهمیت است . به صورت میانگین آموزش توالت رفتن به کودکان 24 ماهه و یا بزرگتر بین 2 تا 4 هفته با هدف تقویت اعتماد به نفس و گسترش توانایی کودکان است .

*- دفع ادرار توسط کودکان در زمان مورد نیاز

بسیاری از مطالعات نشان داده اند . اغلب کودکان دفع ادرار را به دلایلی مانند عدم آموزش زمان دفع توسط والدین ، سرگرم شدن با بازی و …. به تاخیر می اندازند . که این عامل می تواند ، منجر به عفونت ادراری در کودکان شود . که در این حالت دفع ادرار با سوزش همراه خواهد بود . که خود عاملی برای اجتناب کودک برای دفع ادرار و به تاخیر انداختن دفع ادرار است .

*- توجه به رژیم غذایی

برخی از مطالعات نشان داده اند . اختلال دفع مدفوع با عواملی مانند : سن ، جنسیت ، رژیم غذایی خانواده و سابقه خانوادگی مرتبط است . داشتن یک رژیم غذایی مناسب حاوی فیبر و سبزیجات در سلامت و بهبود حرکات روده و دفع راحت تر مدفوع کمک می کند . چرا که یبوست و دفع دردناک خود عاملی در اجتناب کودکان در دفع مدفوع است .

در آخر

اختلال دفعی در کودکان یکی از مشکلات شایع در بسیاری از خانواده ها است . که نوع برخورد والدین به ویژه مادر در آموزش کنترل دفع کودک تاثیر زیادی دارد . هر نوع برخورد نامناسب والدین مانند تنبیه کردن ، اعمال زور و.. .می تواند ، باعث ایجاد اضطراب ، استرس در کودک شده و مشکل اختلال دفعی کودکان را بزرگ تر کند . این در حالی است . که آموزش صحیح به کودکان باعث گسترش توانایی کنترل ادرار و مدفوع در کودکان می شود . پیشنهاد می شود . در صورت مشاهده علائم شدید و غیر قابل کنترل بی اختیاری ادرار و مدفوع برای آشنایی با شیوه های کاربردی و درمان با متخصصین سلامت روان کودک مشورت کنید .

.